Son 10 yılda göç yönetiminde önemli tecrübe kazanan Türkiye, Ukrayna krizinden sonra bu konuda dünyanın ilgi odağı oldu. Almanya, Fransa, İngiltere, Hollanda, Romanya, Pakistan ve İran’ın aralarında olduğu onlarca ülke ve uluslararası kuruluş Türkiye’nin kapısını çalıp bilgi ve destek talep ediyor.
Göç yönetiminde önemli tecrübe kazanan Türkiye, dünyaya kılavuzluk ediyor. Türkiye’nin Suriye krizi yönetimindeki başarısı ilk olarak Venezuella meselesinde gündeme geldi. 2016 yılında 2 milyona yakın Venezuela vatandaşının göç ettiği Kolombiya, Türkiye modelini kopyaladı. Suriye göçüne karşı geçici koruma prosedürünü işleten, çalışma izinlerini düzenleyen ve diğer mevzuatları hızlıca oluşturan Türkiye, bu konudaki deneyimlerini eğitim programları ile Kolombiya’ya aktardı. Ardından birçok ülke ile göç konusunda işbirliğine gidildi.
91 ÜST DÜZEY GÖRÜŞME
- Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta 4,6 milyon Ukraynalının ülkesini terk etmek zorunda kalması ile bir kez daha Türkiye’nin tecrübesi gündeme geldi. İçişleri Bakanlığı ve Göç İdaresi Başkanlığı, Ukraynalıları geçici koruma altında tutan Avrupa Birliği ülkeleri ile uluslararası kuruluşlara kılavuz oldu. İçişleri Bakanlığı 2022 yılı içerisinde 6’sı yurt dışı ziyaret olmak üzere toplam 59, Göç İdaresi Başkanlığı ise 32 üst düzey temasta bulundu.
İŞTE GÖRÜŞME LİSTESİ
Görüşme listesinde Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Uluslararası Göç Örgütü ve Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi gibi uluslararası kuruluşların yanında Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Hollanda, Belçika, İtalya, Ukrayna, Romanya, Afganistan, Bangladeş, Pakistan, İran, Katar, Kuveyt, Kırgızistan, Kazakistan, Azerbaycan, Senegal ve Libya gibi ülkeler var. Görüşmelerde Türkiye’nin göç yönetimine dair tecrübeleri aktarılırken, göçe dair uluslararası gelişmelerle ikili ve çok taraflı işbirliği alanları da değerlendirildi.
Kamplara hayran kaldılar
- Ankara’ya gelen ülkeler görüşmelerde ağırlıklı olarak düzensiz göçle mücadele ve kamp yönetimi konusunda bilgi talep ediyor. Kampları gezen heyetler eğitimden sağlığa, altyapıdan gıda tedariğine kadar verilen hizmetlerle ilgili detaylı bilgi alıyor. Heyetler ziyaretlerde geçici koruma statüsündeki yüzbinlerce insana verilen üst düzey hizmet karşısında hayran kaldı. Ayrıca geri gönderme merkezlerindeki yüksek standartların nasıl sağlandığı konusu da heyetlerin merak ettiği konular arasında. Türkiye’nin düzensiz göçü önlemek için aldığı fiziki ve teknolojik önlemler de heyetlerin merak konusu.
25 geri gönderme merkezi var
Türkiye, göç yönetimi konusunda kurumsallaşmayı başaran ender ülkelerden. 2013’te İçişleri Bakanlığı bünyesinde “genel müdürlük” statüsünde kurulup 2021’de “başkanlığa” dönüştürülen Göç İdaresi, 81 ilde 10 binden fazla personeliyle hizmet veriyor. Başkanlığın geri gönderme merkezi kapasitesi 20 binin üstünde. Düzensiz göçmenler, sınırdışı işlemleri tamamlanana kadar 22 ildeki 25 geri gönderme merkezinde tutuluyor. 5 ildeki 7 geçici barınma merkezi ile 2 sığınma evi de Göç İdaresi Başkanlığı’nca yönetiliyor. 2020’de Avrupa’da hakkında sınırdışı kararı alınan yabancıların yüzde 18’i geri gönderilirken, ülkemizde aynı yıl bu oran yüzde 40 olarak kayıtlara geçti.
