2025 yılında da milletvekillerinin emekli maaşı Cumhurbaşkanından fazla olacak

Bu köşede mevzuat düzenlemesinde acele edilmesinin birçok olumsuzluklara sebep olduğunu yazıp duruyoruz. Nitekim acil yapılan birçok düzenleme ilerleyen zaman diliminde sistemsel birçok sorunu beraberinde getirmiştir. Milletvekillerinin emekli maaşlarının Cumhurbaşkanından daha fazla olması bunlardan birisidir.

Milletvekillerinin emekli maaşlarının fazla olmasından ziyade Cumhurbaşkanından daha fazla emekli maaşı alınması kulak tırmalayıcıdır. Çünkü ortada ciddi bir hiyerarşi Bu yazımızda bunlardan ikisini açıklamaya çalışacağız.

Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, eski Başbakanlar, bakanlar ve milletvekillerine ödenen maaşlar kamuoyuna oldukça abartılı bir şekilde yansıtılmakta ve bu maaşlar üzerinde çok fazla spekülasyon yapılmaktadır. Bu nedenle konu oldukça hassas bir öneme sahiptir.

5510 sayılı Kanun’un 43’üncü maddesinde Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, bakanlar ve milletvekillerine emekli maaşının nasıl bağlanacağı detaylı bir şekilde izah edilmiştir.

Buna göre; Cumhurbaşkanı iken bu görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlara, istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren, istek tarihinde Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin % 40’ı oranında yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Bu çerçevede Cumhurbaşkanına bağlanacak emekli maaşı hesabı şu şekilde hesaplanmaktadır: 2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa göre Cumhurbaşkanı’na verilecek yıllık ödenek 2.856.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu rakama göre 2025 yılı için belirlenen Cumhurbaşkanı aylık ödeneği: 2.856.000 ÷ 12 = 238.000 TL’dir.

Buna göre Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığı: 238.000 x % 40 = 95.200 TL’dir.

Bu tutar 2025 yılı Ocak ayından itibaren geçerli olacak ve Cumhurbaşkanının hem görev maaşı hem de emekli maaşı Temmuz ayında artacak olan memur maaşı gibi artmayacaktır. Ancak Milletvekillerinin hem Ocak ayında hem de Temmuz ayında milletvekillerinin hem görev maaşı hem de emekli maaşı artacaktır. Yazdıklarımızdan milletvekillerinin maaşlarının çok olduğunu iddia etmiyoruz. Sadece kıyas yaptığımızda sorunlu bir durumun olduğunu ifade etmek istiyoruz. Çünkü Cumhurbaşkanının emekli maaşının sembolik bir değeri vardır.

1/7/2022 tarihli ve 7417 sayılı Kanunun 13’üncü maddesiyle milletvekillerinin maaş hesabında kritik bir değişiklik yapılarak milletvekillerinin maaşının Cumhurbaşkanı ödeneği ile bağlantısı koparılmıştır.

Yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin %40’ı esas alınarak Cumhurbaşkanına bağlanacak yaşlılık aylığının %45’i oranında milletvekillerine aylık bağlanması sistemi gösterge ve maaş katsayısına bağlanmıştır. Bu durum ise milletvekillerinin Cumhurbaşkanından daha fazla emekli maaşı alır hale getirmiştir.

5510 sayılı Kanunun 43’üncü maddesinde yapılan değişiklik sonrasında 2024 yılı Temmuz ayı sonrasında; - Meclis Başkanının emekli maaşı 133.988*0,907796 =121.633,77 TL’ye,

- Milletvekillerinin emekli maaşı 122.530*0,907796 =111.232 TL’ye,

yükseltilmiştir. Henüz 2025 yılı maaş zam oranı belli olmadığı için 2025 yılı maaşlarını bilemiyoruz.

Ocak ayında memur maaş zammı oranında milletvekillerinin maaşı artacaktır. Cumhurbaşkanının Ocak ayı emekli maaşı milletvekillerinin 2024 yılı Temmuz ayı emekli maaşına ulaşamadı. Üstüne üstlük 2025 yılı Temmuz ayında da milletvekili maaşlarına zam gelecektir.

Bu verilere göre milletvekili emekli maaşının Cumhurbaşkanının emekli maaşının iki katına yaklaştığını söyleyebiliriz. 2022 yılına kadar Cumhurbaşkanına bağlanacak yaşlılık aylığının %45’i oranında emekli maaşı alan milletvekillerinin maaşı şimdi Cumhurbaşkanı emekli maaşının iki katına doğru gidiyor.

Bu durumun normal olduğunu kimse iddia edemez ve acilen düzeltilmelidir. Bize göre yıllardır uygulanan önceki sisteme dönülmesi gerekmektedir.

Birçok kamu görevlisi evi olduğu halde lojmana müracaat etmekte ve lojman çıkınca da evini kiraya vermektedir. Kimisi de kurumunun var olan lojmanını beğenmediği için lojman kiralatılmaktadır. Düşük ücretli memurlara böyle imkânlar sunulmadığı için yüksek ücretli memura verilen kiralık lojmanlar veya görev tahsisli lojmanlar bir nevi örtülü yardım yerine geçmektedir. Bu yardım özellikle de görev tahsisli lojmanlarda oturma hakkı olanlar için çantada kekliktir. Lojmanların büyük bir kısmı satılmış olsa da hala hatırı sayılır kamu lojmanı bulunmaktadır. Bunun yanında üst düzeylere lojman kiralanmaktadır.

Bu açıklamalardan sonra 419 No’lu Milli Emlak Genel Tebliği’ne göre lojman kiraları yeniden değerleme oranında arttırıldı. Buna göre 2025 yılı için 220 metrekarelik bir lojman için bir kamu görevlisinin ödeyeceği kira bedelini şu şekilde hesaplayabiliriz; 120 (lojman büyüklüğü ne kadar olursa olsun 120 metrekare üzerinden hesaplanır) * 16,71 = 2.005,2 TL. Bu tutardan % 30 indirim yapılmakta olup indirim tutarı ise 2.005,2 * 30/100= 601,56 TL’dir. Ödenecek lojman kira tutarı ise; 2.005,2 – 601,56 = 1.403,64 TL’dir.

Özellikle birçok üst düzey kamu görevlisine yüksek rakamlarla lojman kiralaması yapılmakta ve bu tutarlar 40-50 bin TL’ye kadar çıkabilmektedir. Lojman kira bedeli ne kadar yüksek olursa olsun kamu görevlisinin ödeyeceği azami lojman kira tutarı 1.403,64 TL’dir. 2024 yılında bu tutar 975,24 TL olarak belirlenmişti.

Lojman bedeli olarak belirlenen 1.403,64 TL tutara ilave olarak her ay 235,2 TL kapıcı parası da alınmaktadır. Şaka gibi ama maalesef durum bu.

Memurları en fazla rahatsız eden konulardan birisi de birden fazla konutu olmasına rağmen hâlâ kamu konutunda oturmalarına izin verilenlerdir. Her ne kadar kamu konutlarının çoğu satılmış olsa da hala çok sayıda kamu konutu olduğunu ifade edebiliriz. Kamu Konutları Yönetmeliği’nin özel tahsisli ve görev tahsisli konutlarda oturabilmek için personelin görevli olduğu il sınırlarında birden fazla evi olsa da bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu durum ise çok ciddi bir haksızlığa sebep olmaktadır. Bu durumu çarpıcı bir örnekle açıklamak gerekirse bir kamu kurumunda görev tahsisli bir konutta oturan bir kamu görevlisi o görevde bulunduğu sürece bu konutta oturma hakkına sahip bulunmaktadır.

Bazı durumlarda bu personel, kamu görevine başladığında konuta oturmakta ve emekli olunca konutu boşaltmaktadır. Binlerce düşük gelirli kamu görevlisi sıra tahsisli konut beklerken görev tahsisli konutlarda oturanlara böyle bir ayrıcalığın verilmesinin ve bu zamana kadar da hiçbir vicdanı sızlatmamasının mantığını anlamak mümkün değildir.