Çocuk kitaplarındaki olumsuz içerikler artınca aileler ve öğretmenler için kitap seçmek zorlaştı. Safa Yılmaz’ın yayın yönetmenliğinde bir araya gelen “yayın dedektifleri” çocuk kitaplarını işte bu gözle okuyor. Ekip şimdiye kadar 1500 kitabı inceleyip 356’sını raporladı. İnternet sitesinde “Dedektif talep et” butonuna basarak istediğiniz kitabı inceletmek de mümkün.
Son yıllarda çocuk kitaplarında artan içerik sorunları, aileleri ve öğretmenleri kitap seçiminde daha titiz hale getirdi. Pek alternatifi olmayan çocuk kitaplarına bir de sakıncalı içerikler eklenince miniklere sunulacak kitap sayısı oldukça azalıyor. Ailelerin ve öğretmenlerin kitap seçimini kolaylaştırmak için kitapları gözden geçiren bir ekip, yaklaşık üç yıldır kaliteli içeriklerin peşinde dedektif titizliğinde koşuyor. Gözden kaçan sakıncalı içerikleri inceleyip hakkında detaylı bir rapor yazan “Yayın Dedektifi”, 2019’dan beri güvenli yayınları okurla buluşturuyor.
Eserler olumsuz içerik ve kırmızı çizgi kriterleri üzerinden değerlendiriliyor. Sitede yer alan incelenmiş kitaplardan “Mini Dedektif” ve “Bazı Günler”; mahremiyet ihlali, sapkın içerik/istismar, yalana özendirme, argo kullanımı gibi nedenlerle kırmızı çizgi etiketi taşıyor. Bunun haricinde çocukların psikososyal gelişimleri ve kültürel bakış açılarını kötü etkileyen unsurlar özendirme özelliği taşıyorsa, “Olumsuz içerik” olarak işaretlenip, “Büyüklere not” başlığında detaylandırılıyor.
356 KİTABIN RAPORU YAYINDA
Safa Yılmaz’ın genel yayın yönetmenliğinde bir araya gelen her biri eğitimci olan dedektifler, çocukları kaliteli kitaplarla buluşturabilmek için aile ve öğretmenlere rehberlik görevi üstleniyor. Analizlerini web sitesinde yayınlayan “Yayın Dedektifi”, paylaşımlarını sosyal medyadaki içeriklerle de destekliyor. Güncel yayınları değerlendirerek veli ve öğretmenlere ulaşan Yayın Dedektifi panelinde 1500’ü aşkın değerlendirilmiş eser bulunuyor. Bunların içinden 356 kitabın raporu internet sitelerinde yayında. Yeni kitapların değerlendirmesi ise sürüyor, zira en az üç editör tarafından okuması yapılmayan eserin raporu web sitesinde yayına alınmıyor.
İNCELEME TALEP EDEBİLİRSİNİZ
Tamamı gönüllülerden oluşan Yayın Dedektifi’nin editörlerden Dilek Ülker, vatandaşların elindeki kitaplar için web sitesinden inceleme isteyebileceğine ifade ederek şunları söyledi: “Aileler ve öğretmenler, sitemizdeki ‘Dedektif talep et’ butonu üzerinden, elindeki kitabı değerlendirmemizi isteyebiliyor. Kitabı temin edip, yaş grubuna göre ayırdıktan sonra içeriği değerlendiriyoruz. Aile ve neslin yanı sıra milli ve manevi değerlerimizin korunmasına ilişkin ideolojileşmiş cinsiyetçi yaklaşımları, ırkçılığı, inanç ve dini değerleri tahfif gibi propagandalı eserleri kırmızı çizgili olarak ele alıyoruz. Herhangi bir puanlama yapmadan kırmızı çerçeve içerisinde belirtiyoruz.”
SORUMLULUĞUMUZUN FARKINDAYIZ
İLKE Vakfı’nın haftasonu düzenlediği Sivil Toplum Zirvesi 2023’de, “Yenilikçi Faaliyet” dalında ödül alan Yayın Dedektifi, sosyal medyasından, “Gönül coğrafyamızın zorluklarla başa çıkan çocuklarına” ödülü armağan ettiğini duyurdu. Editörü Dilek Ülker, ödüle ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “İlk ödülümüz. Çok heyecanlı ve gururluyuz. Ödül bizi motive ederken, sorumluluklarımızın daha da farkında olmamızı sağlıyor.”
