Sağlık Bakanlığı koordinatörlüğündeki tütün kontrolü çalışmaları kapsamında, yaklaşık 9 yılda sigara yasağına uymayan işletmelere toplam 240 milyon 894 bin 677 lira ceza verildi.
Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre dünyada yaklaşık 700 milyon çocuk tütün dumanına maruz kalıyor.
Dünyada her yıl 7 milyondan fazla kişi, tütün ürünü kullanımına bağlı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybediyor. Bunların 6 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımı nedeniyle, yaklaşık 1 milyonu ise tütün ürünü dumana maruz kaldığı için yaşamını yitiriyor.
Her yıl yaklaşık 100 bin kişinin tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiği Türkiye'de de tütün kontrolüne yönelik çalışmalar, "Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un" 3 Ocak 2008'de TBMM'de kabul edilmesiyle ivme kazandı.
Bu kapsamda, 11 Haziran 2013'te yapılan değişikliklerle yürütülen kapalı alan denetimlerinde, ceza gerektiren fiillerin bir yıllık dönemde tekerrürü halinde bir kat; ikinci tekerrürü halinde iki kat para cezası verilmesine, aynı dönemdeki üçüncü tekerrürde de iş yerinin 10 günden bir aya kadar kapatılması hükme bağlandı.
Tütünle mücadeleyi bin 500 denetim ekibi yürütüyor
Sağlık Bakanlığı tarafından, bu yasağın etkili şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla güçlü bir denetim mekanizması geliştirilirken, ülke genelinde sağlık, emniyet, milli eğitim, belediye gibi kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personelden oluşan yaklaşık bin 500 denetim ekibi oluşturuldu.
Ekipler tarafından belirli bir plan dahilinde gerçekleştirilen rutin denetimlerin yanı sıra, "Alo 184" Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi ve Yeşil Dedektör mobil uygulaması üzerinden gelen ihbarlara yönelik de denetimler sürdürülüyor.
Bu kapsamda, kanun hükümlerinin ihlaline ilişkin bildirilen ihbarlara yönelik denetimlerde, ihlal tespit edilsin ya da edilmesin, ilgili işletmeye ihbarı takip eden dönemde belirli aralıklarla en az 3 kontrol denetimi daha yapılıyor.
Denetimler 24 saat esasına göre gerçekleştiriliyor
Denetimlerin daha etkili yapılabilmesi amacıyla 2016'da pilot olarak başlatılan iller arası 'çapraz denetim modeli'ne geçildi.
Çapraz denetimin pilot uygulama sonuçlarına göre, rutin denetimlerdeki ihlal oranlarında yaklaşık 9 kat, ihbar denetimlerindeki ihlal oranlarında ise yaklaşık 2,5 kat artış olduğu saptandı.
Kolluk kuvvetlerinin de yer aldığı çapraz denetim ekipleri, çalışmalarını özellikle ihlal riskinin yüksek olduğu eğlence mekanları, gece kulüpleri, kafe ve nargile kafe gibi işletmelerde yoğunlaştırıyor. Denetimler 24 saat esasına göre gerçekleştiriliyor.
2016'dan itibaren 5 periyotta, 25 ilde yapılan iller arası çapraz uygulamada, 47 bin 403 denetim gerçekleştirildi. Ayrıca iller arası çapraz denetimlerin yanı sıra aynı ilde, ilçeler arasında da çapraz uygulamalar yapıldı.
Denetim ekipleri tarafından, 19 Temmuz 2009-30 Nisan 2018 tarihlerinde 19 milyon 73 bin 944 denetim gerçekleştirildi. Bu denetimlerde ise sigara yasağına uymayan işletmelere 240 milyon 894 bin 677 lira idari para cezası uygulandı.
