Olası İstanbul depreminde 600 bin binanın hasar göreceği tahmin edilirken, zemin açısından riskli olan bölgelerde ise söz konusu hasarın çok daha büyük olacağı öngörülüyor. İstanbul’un sıvılaşma riski taşıyan bölgelerini sıralayan yer bilimci Prof. Dr. Okan Tüysüz bu bölgelerde özel önlemlerin alınması gerektiğine ilişkin çağrıda bulunuyor.
Türkiye’yi yasa boğan 6 Şubat depremlerinin ardından gözlerin çevrildiği İstanbul’da yumuşak zemin riskinin yüksek olduğu bölgelerin nereler olduğu merak konusu olurken İBB’nin zemin raporuna göre, eskiden adı derelerle anılan semtlerde riskin daha yüksek olduğu aktarıldı.
Milliyet'te yer alan habere göre; Bahsi geçen zemin sıvılaşması sonucu yapı zemine batabilir veya hafif yapılarda yukarı doğru hareket gözlenebiliyor. Sıvılaşan zeminde, küçük kayma gerilmeleri büyük şekil değiştirmelere sebep olarak binaların göreceği hasarları artırıyor.
“Seyitahmet Deresi ve Kurbağalı Dere alüvyonları, Çamaşırcı Dere, İdealtepe Deresi, Küçükyalı Deresi, Esenyurt Deresi, ve Tugay Deresi alüvyonları. Pendik Deresi, Kaynarca Deresi, Kemiklidere Deresi ve Tuzla Deresi alüvyonları. Sancaktepe ilçesi merkezi, Sultanbeyli ilçesi merkezi, Tuzla ilçesinin kuzey kısmı (Sabiha Gökçen Havalimanı doğu kısmı), Pendik ilçesinin kuzey kısmı (Sabiha Gökçen Havalimanı kuzey kısmı).”
Araştırmada, sıvılaşma, heyelan ve yumuşak zemin nedeniyle en riskli bölgeler olarak; Avcılar bölgesinin kuzeyi, Haliç’in İstanbul Boğazı’na yakın kıyıları, Ayamama Deresi güzergahı, Halkalı tren istasyonu, Haramidere, Küçükçekmece gölünün kuzey kesimleri, Bakırköy, Güngören ve Gürpınar gösteriliyor.
Çalışmada, “Şişme potansiyeli açısından Güngören formasyonu diğerlerinden daha yüksek olduğu görülmektedir. Kanarya’dan Florya’ya kadar olan alan Avcılar’daki kadar büyük olmayan küçük ölçekli heyelanlar 20 ila 30 metre yüksekliğindeki yamaçlarda gözlenmektedir” tespitleri yapılıyor.
“İstanbul Boğazı’na ve Marmara Denizi’ne birleşen tüm dere yatakları, sahil dolguları, Sancaktepe ve Sultanbeyli ilçe merkez kısımları, Tuzla ve Pendik’in kuzey kısımları sıvılaşma riski taşıyan alanlar olarak tespit edilmiştir.
Sıvılaşabilir tabakanın 10 metre üstü olduğu dereler; Göksu Deresi, Küçüksu Deresi, Seyitahmet Deresi, Kurbağalı Dere, Esenyurt Deresi, Tugay Deresi, Kemiklidere Deresi ve Tuzla Deresidir. Sıvılaşabilir tabakanın 10 metre altı olduğu dereler; Bekar Dere, İstavroz Deresi, Çamaşırcı Dere, İdealtepe Deresi, Küçükyalı Deresi, Pendik Deresi ve Kaynarca Deresi’dir. Bu çalışmalar sonucu, sıvılaşma derecesi olan yerlerin çoğunda 30 cm’den fazla oturmaların olacağı sonucu çıkmıştır ve bu bölgelerde özel önlemlerin alınması gerekmektedir.”
İstanbul’da isminde ‘dere’ geçen 200’den fazla sokak bulunuyor. Yine adı caddeye verilen onlarca dere var ve bu derelerin birçoğu zaman içinde yapılaşmaya açılarak, semtlere dönüştü. İstanbul’un neredeyse her ilçesinde bulunan dere isimli sokakların bazıları şu şekilde: “Derebağ - Ümraniye, Altdere - Kartal, Kurudere - Beyoğlu, Kördere - Kadıköy, Galataderesi - Şişli, Bekarderesi Üsküdar.”
