Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay: 3 ile 48 saat boyunca sivil araç girişi durduruldu

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Kahramanmaraş merkezli depremlerde 3 bin 419 kişinin hayatını kaybettiğini, 20 bin 534 kişinin yaralandığını bildirdi.

Oktay, AFAD Koordinasyon Merkezi'nde, merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan ve 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlere ilişkin açıklamalarda bulundu.

Konuşmasına depremlerde hayatını kaybedenlerle ilgili bilgi vererek başlayan Oktay, "3 bin 419 teyit edilmiş kaybımız var, 20 bin 534 de yaralımız var. Enkazdan kurtarılanlar 8 bini geçmiş durumda, yıkık bina sayımız da 5 bin 775. Şu ana kadar 312 artçımız mevcut. Bunların içinde 6 ve üzeri 3 depremimiz var, 24 deprem de 5-6 arası" ifadesini kullandı.

Arama kurtarma çalışmalarının aralıksız devam ettiğini belirten Oktay, kış şartlarının sadece bölgedeki 10 ille sınırlı olmadığını, zorlu mevsim şartlarında diğer bölgelerde de gece boyunca tipinin etkisiyle yolların kapandığını, bir taraftan afetle diğer taraftan da hava şartlarıyla mücadele edildiğini söyledi.

Hava şartlarından dolayı bu sabah itibarıyla hava araçlarının daha rahat kullanılmaya başlandığını bildiren Oktay, şöyle devam etti:

"Arama kurtarma sayıları itibariyle bugün, şu an itibariyle tüm illerimizde 12 bin 181 arama kurtarma personelimiz mevcuttur. Bunlardan 4 bin 60'ı Kahramanmaraş'ta, 2 bin 465'i Hatay'da, 1314'ü Gaziantep'te, 1721'i Adıyaman'da, 687'si Osmaniye'de, 119'u Adana'da, 562'si Diyarbakır'da, 100'ü Şanlıurfa, 41'i Kilis ve 1912'si Malatya'da... Özellikle Kilis, Şanlıurfa ve Diyarbakır'daki çalışmalar oldukça başarılı şekilde yürütüldü. Bu illerimizdeki durum oldukça iyi. Diğer illerle alakalı yine bu arama kurtarma çerçevesinde sağlıkla ilgili 946 ambulans, 239 UMKE timi ve yine ambulans uçaklar ve ayrıca 1947 UMKE personeli de toplam 4 bin 785 sağlık personelimiz görev yapmaktadır sahada. An itibariyle toplam sahada fiilen çalışan personel sayımız 24 bin 443'tür. Tabii iş makinaları konusu son derece önemli, kritik. Arama kurtarma ekipleriyle ilgili burada da 5 bin 19 iş makinemiz fiilen sahada. Arama kurtarma ekiplerimizle birlikte faaliyet halindedir."

"Adana Havalimanı lojistik üssü haline gelmiş durumda"

Özellikle dün akşam ve gece itibarıyla vinç ihtiyacının karşılanmasıyla ilgili çok ciddi bir yol alındığını söyleyen Oktay, sayıları 500'ü geçen araçların tamamının sahaya sevk edildiğini aktardı.

Hava araçlarının kullanmasıyla ilgili detayları da paylaşan Oktay, şunları kaydetti:

"6 A400 M, 6 C-130, 19 CN-235 ki bunlardan 4'ü ambulans uçaktır... Sağlık Bakanlığımızın ambulans uçaklarına ilave olarak 4 KC-135 tanker uçağı ve 26 helikopter...Helikopterleri hava şartları çerçevesinde son derece dikkatli değerlendiriyoruz. Özellikle şu anda Adana Havalimanı lojistik üssü haline gelmiş durumda. Özellikle yurt dışından gelen, bölgeye ulaşan arama kurtarma ekiplerini çok hızlı şekilde Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman başta olmak üzere Malatya'ya çok hızlı şekilde sevk ediyoruz. Hava araçları konusunda da iyi bir çalışma an itibariyle devam ediyor.

Hava şartları bozmazsa gelen ekiplerin tamamını ekipmanlarıyla birlikte, mevcut 12 bin 181 arama kurtarma ekibine ilave olarak sahaya göndereceğiz. Sadece havadan değil, karadan da yine otobüslerle ve ekipmanları da kamyonlarla da sahaya sevk edilmektedir. Diğer ülkelerden gelen yardımların boyutuna baktığımızda da 3 bin 294 arama kurtarma personelinin geldiğini görüyoruz. 70'in üzerinde ülke talepte bulundu, bunlardan 14'ü fiilen sahada ve şu anda biraz önce de ifade ettiğim Adana'dan ilgili yerlere sevk aşamasında. Bunlar Çekya, Fransa, Malta, Hollanda, Hindistan, Polonya, Cezayir, İtalya, Moldova, Arnavutluk, İsrail, Özbekistan, Macaristan, Almanya, Sırbistan, Slovakya, Katar, İngiltere ve Rusya'dır."

Söz konusu ülkelere, sıkıntılı bir dönemde gösterdikleri dayanışmadan dolayı teşekkür eden Oktay, 3 bin 294 personelle birlikte K9 arama kurtarma köpeklerinin de getirildiğini söyledi.

Hastane ve sağlık ekipleriyle ilgili Oktay, "Dolayısıyla dışarıdan da içeriden de gelen sahra hastaneleriyle ilgili elimizde sahra hastanelerimiz de mevcut. Çok hızlı şekilde onların da yine kurulumlarını yapıyoruz. Bu hasarlı olan hastanelerin bulunduğu yerlerde de yoğun olarak diğer illere hasta sevkiyatını da yapıyoruz. Yerelde de yine sahra hastaneleri ve çadır hastaneler dahil bunlarla hizmet vermeye devam ediyoruz." dedi.

Fuat Oktay ülke genelindeki barınma konusunda ise çadır, battaniye, yatak, mutfak setleri, yastık-çarşaf setlerinin hem AFAD'ın lojistik depolarındaki ve Kızılay'ın depolarındaki malzemelerle, sivil toplum örgütleri ile yerel yönetimlerce yapılan yardımlarla ihtiyaç sahiplerine iletilmeye çalışıldığını söyledi.

Özellikle dün akşam ve gece boyu yaşanan tipi nedeniyle yolların afet bölgesi dışında da kapalı olduğunu dile getiren Oktay, bugün itibarıyla da ihtiyaç malzemelerinin hava yolu aracılığıyla afet bölgesine göndermeye başlandığını bildirdi.

"Yolları açık tutmak son derece önemli"

Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversitelerin dün itibarıyla yerleşim yerlerini depremzedelere açtığını kaydeden Oktay, "Milli Eğitim Bakanlığında 301 bin 512 kişi, Gençlik Spor Bakanlığımız koordinasyonunda yeni üniversiteler çerçevesinde 78 bin yaklaşık 79 bin kişi, toplamda da yaklaşık 380 bin 500 afetzede buralarda şu anda barındırılıyor. Dolayısıyla beslenme imkanları da sunulmakta bu bölgelerde." dedi.

Yollarla ilgili de bilgi veren Oktay, şöyle devam etti:

"Dün ifade ettiğimiz güzergahlarda Hatay-Reyhanlı Devlet Yolu vardı, burası da ulaşıma kapalı alan. Burada alternatif yol kullanılmakta, kapalı alanlarda yine geçişi kontrollü olarak sağlayalım diye... Osmaniye- Antep yolu üzerinde Nurdağı mevkisinden dolayı orada yine tek yönlü geçiş imkanı sağlandı. Özellikle görevli araçlar için açılmış durumda burası...Malatya-Maraş arasında bir sıkıntı vardı. Orada da yine alternatif güzergah kullanılmaktadır. Özellikle Kayseri, Pınarbaşı ve Göksun yolu çerçevesinde o bölgede de afetten kaynaklı değil de tipiden kaynaklı sıkıntılar gece boyu da devam etti. Ama zorunlu geçişler için buralar açılmış durumda."

Özellikle afet bölgelerinde ulaşımın son derece önemli ve kritik olduğunun altını çizen Oktay, ulaşımın zamanında sağlanabilmesi, afetle mücadele eden araçların ve ekiplerin sahada çalışmalarını çok hızlı yerine getirebilmeleri için bu yolları açık tutmanın son derece önemli olduğunu vurguladı.

Oktay, şunları kaydetti:

"Afet bölgesinde işi olmayan vatandaşlarımızı bu yolları kullanmamaları ve bölgeye gitmemeleri yönünde özellikle ikaz etmek istiyoruz ve rica ediyoruz. Bu bölgeleri ihtiyacı olmayan afet bölgesine gıda veya arama kurtarmadır, barınmadır ve benzeri alanlarda herhangi bir nakliye işi yapmayanların bu yolları kullanmamaları...

Dolayısıyla burada bir tedbir de almış durumdayız. Özellikle Hatay, Maraş ve Adıyaman'a, 48 saat itibarıyla görevli araçların, afetle ilgili bölgeye sevkiyat yapan araçların dışındaki diğer her türlü aracın girmesini durdurmuş durumdayız. 48 saat süresince bu geçerli olacak. 11.00 itibarıyla bugün bu süre başlamış durumda. Diğer illerde de ihtiyaç olursa bu genişletilebilir."

"Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş'a gaz verilebilmesi için ekipler çalışmaya başladı"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay Hatay'a ve Reyhanlı'ya bugün elektrik verileceğini, Gaziantep'te İslahiye ve Nurdağı'na henüz elektriğin verilmediğini söyledi. Oktay, elektriğin Malatya'ya da verildiğini, enkazın olduğu bölgelere ise kontrollü olarak ulaştırıldığını belirtti.

Osmaniye ile Bahçe ve Kadirli ilçelerine tüm alan kontrol edildikten ve riskin olmadığına onay verildikten sonra elektrik verileceğini söylediklerini hatırlatan Oktay, bunun tamamladığını ve bölgeye elektrik verilmeye başlandığını ifade etti.

Kahramanmaraş'a kontrollü, Elbistan'a kısmen elektrik verilmeye başlandığını dile getiren Oktay, Pazarcık'a ise elektriğin verilemediğini, diğer ilçelerle ilgili çalışmaların devam ettiğini kaydetti.

Doğal gaz ana hattında 6 noktada sorun olduğunu belirten Oktay, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş'a gaz verilebilmesi için ekiplerin çalışmaya başladığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı koordinasyonunda bölgeye akaryakıt ve jeneratör yakıtı sevkiyatının devam ettiğini bildirdi.

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Oktay, Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen 10 ilde hayatını kaybedenlere ve yaralılara ilişkin soruyu, şöyle yanıtladı:

"Kahramanmaraş 530 kaybımız, yaralı 2 bin 900, Hatay 872 kaybımız ve 2 bin 766 yaralımız, Osmaniye 293 kaybımız, 1315 yaralımız, Adıyaman 720 kaybımız, 400 yaralımız, Diyarbakır 92 kaybımız, 770 yaralımız, Şanlıurfa 95 kaybımız, 1791 yaralımız, Gaziantep 481 kaybımız, 3 bin 890 yaralımız, Kilis 22 kaybımız, 417 yaralımız, Adana 146 kaybımız, 2 bin 611 yaralımız, Malatya 166 kaybımız, 3 bin 298 yaralımız, Elazığ 2 kaybımız ve 376 yaralımız söz konusu."

Fuat Oktay, hayatını kaybedenlere rahmet, yakınlarına başsağlığı dileklerini iletti.

"Hemen silahlı kuvvetlerimiz devreye girmiştir"

Sosyal medyadan gelen ihbarlarda, enkaz altındaki kişilerin olduğu ve AFAD ekiplerinin ulaşamadığı yönündeki iddia ile TSK personelinin çalışmalarda daha fazla yer alması çağrısına ilişkin soru üzerine Oktay, afet yönetiminin önemli ve kritik bir konu olduğunu belirtti.

Sahada her ilde bakan ve valilerin olduğunu kaydeden Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sosyal medya üzerinden afeti yönetmeye kalkarsak faydasından çok, çok ciddi bir şekilde zararını görmeye başlarız. Silahlı kuvvetlerimizin personeli zaten fiilen kullanılmakta, hava gücü fiilen kullanılmakta, ihtiyaca binaen de zaten yine kullanılacaktır. Orada herhangi bir sınırımız söz konusu değil. Dün gece itibarıyla özellikle çadırların kurulumuyla ilgili ilave personel ihtiyacımız olduğunda hemen silahlı kuvvetlerimiz devreye girmiştir. Orada hiçbir sorunumuz yok. Elbistan'la ilgili de ulaşılamayan yerlere bugün havadan erişimle alakalı biraz daha rahat ulaşıyor olacağız."

Oktay, yerel yönetimler de dahil, sadece arama kurtarma boyutuyla değil, ayni yardımlar ve diğer beslenme, barınma yardımları konusunda da bugün her ilçede çok daha fazla olunacağını vurguladı.

"Tüm imkanlarımızı seferber etmiş durumdayız"

Özellikle Hatay, Antakya özelindeki çalışmalara ilişkin detayların sorulması üzerine Oktay, "Yanlış hatırlamıyorsam bugün itibarıyla ilave 1500-1600'ün üzerinde, hem yurt dışından gelen hem de bizde olan arama kurtarma ekiplerini de fiilen Hatay'a gönderiyoruz. 1673 zaten sahada ve ilave de yine gelen ekiplerden hava helikopteri aracılığıyla hava yolundan, artı yine otobüsler ve kamyonlar da dahil ekipmanların taşınması da dahil" ifadesini kullandı.

Tüm illere odaklandıklarını ama bugün özellikle Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya olmak 4 ile daha fazla odaklandıklarını dile getiren Oktay, "Tüm bölgelere elimizden geldiği kadarıyla tüm imkanlarımızı seferber etmiş durumdayız" diye konuştu.

"Burada her bir can son derece önemli"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, bir gazetecinin, "Göçük altında kaç kişinin kaldığını tahmin ediyorsunuz?" sorusu üzerine, bu çalışmaları çok ciddi şekilde yürüttüklerini belirterek, şöyle devam etti:

"Sadece tahmin olayı değil, bizim elimizde hangi binada kimlerin, hangi vatandaşların oturduğuyla alakalı bilgiler de mevcut olduğu için hem binaları hem de MERNİS üzerinden de bu eşleştirmeleri de yaparak, biraz daha bilinçli bu arama kurtarma faaliyetlerini yürütüyoruz. Bizim şu aşamada herhangi bir tahminde bulunmamız siz de kabul edersiniz ne insani bir durum olur ne de afetin yönetimi açısından sağlıklı bir durum olur. Dolayısıyla burada her bir can son derece önemli ve yakınları açısından düşündüğümüzde hassas olmamız gereken bir konu. Kimliğini netleştirdikten sonra açıklayabileceğimiz hususlar bunlar. Yani 'acele edelim, dolayısıyla hemen her şeyi paylaşalım' dediğimizde, sonradan bir kişiyle alakalı bile hata yapmış olsak, o kişinin yakınlarıyla alakalı vicdan azabı verecektir her birimize, orada hassas davranıyoruz."

Oktay, hangi bölgelerden kaç vatandaşın nereye tahliye edileceğiyle ilgili detaylara ilişkin soru üzerine de hangi afet bölgesindeki hangi ilden, hangi ile transfer edileceğiyle alakalı çalışma ve eşleştirmelerin yapıldığını belirtti.

Bununla ilgili hem afet bölgesindeki illerin valileri hem de gidecekleri illerin valilerinin de talimatlandırıldığını anlatan Oktay, şunları kaydetti:

"Bununla ilgili gidecekleri yerlerdeki barınma merkezleri belirlendi. Aynı şekilde beslenme ve her türlü ihtiyaçlar da dahil bunlar karşılanmak üzere hazırlandı. Nakliye kısmı da dahil, tamamı hazırlanmış durumda. Burada Mersin olsun, Antalya olsun, kıyı şeridimizde turistik tesislerimizden, otellerimizden de bize ayrılan kapasiteler var, oralar da dahil, kamu binaları da dahil, gerekli yerler ayrılmıştır, rezerve edilmiştir. Orada herhangi bir sorun bulunmamakta şu an. Gerekli talimatlar verildi, herhangi bir sorun yok orada."

"Elektrik verilemeyen alanlar daralmaya başladı, bu bizim avantajımıza"

Bir gazetecinin, "Üç ile giriş yasağı olduğunu söylediniz. Bu illerden çıkmak isteyen vatandaşlar için bir izin var mı?" sorusu üzerine Oktay, bölgeden ayrılmayı teşvik ettiklerini vurguladı.

Oktay, "Ayrılmak isteyenleri teşvik ediyoruz, gerek kendi araçlarıyla ayrılmak isteyebilirler veya bizim o illerden diğer illerde kalınmasıyla alakalı organizasyonun parçası olurlar. Bizim sağladığımız araçlarla ayrılabilirler. Bunu da zaten valiliklerimiz ve yerelde bakanlarımız koordine ediyorlar" bilgisini verdi.

Bir gazetecinin, baz istasyonlarıyla ilgili bir sıkıntı olduğuna yönelik bilgiler doğrultusunda bölgedeki çalışmaların neler olduğuna yönelik sorusu üzerine Oktay, şunları paylaştı:

"Biraz önceki çalışmamız aslında bu yöndeydi, tamamen odaklandığımız konu. Orada Enerji Bakanlığımız, Ulaştırma Altyapı Haberleşme Bakanlığımız, ilgili operatörlerin üst düzey yöneticileri hep birlikte bir çalışma yaptık. Burada iki sebepten dolayı mobil istasyonlarıyla ilgili haberleşmede sıkıntı yaşanabiliyor. Bir, elektrik verilmeyen yerlerde mobil istasyonları desteklenemediği için hizmet sunamıyor veya da ağır hasar gördüğü için.

Elektrik verilemeyen alanlar daralmaya başladı, bu bizim avantajımıza. Ama hala elektrik verilemeyen yerlerde de bunu jeneratörlerle desteklememiz gerekiyor. Jeneratörlerin büyüklüğünü dün ifade etmiştim. Orada yaklaşık bini aşkın jeneratör bölgeye sevk edildi. Bunlar baz istasyonlarıyla da fiilen kuruldu ve çalışmaya başladı. Toplamda 10 binin üzerinde baz istasyonu vardı, dün akşam paylaşmıştım net rakamları. Bunun yaklaşık dörtte biri söylediğiniz çerçevede elektrikten veya hasardan kaynaklı hizmet veremiyordu. Bu şimdi ciddi derecede düşmeye başladı. Elektrik verildiği ve jeneratörleri devreye aldığımız sürece bu rahatlayacaktır. Bu çalışmalar devam ediyor."

"Dayanışma içerisinde bu işin üstesinden gelmemiz gerekiyor"

Oktay, "10 il için görevlendirilen vali ve kaymakam sayısında artış söz konusu mu?" sorusuna ise "Orada bir sorunumuz yok. Vali veya kaymakam sayımızda, o ihtiyaç olduğu sürece o yapılır, orada hiçbir sorunumuz olmaz. Sürekli irtibat halinde olduğumuz için ihtiyaç olunan yerlere buradan ilave gerek AFAD'dan gerek mülki idareden ve ilgili birimlerden personel sahaya kaydırılıyor." yanıtını verdi.

Fuat Oktay, İskenderun ve Hatay gibi belirli spesifik alanlarda, çok daha yoğun şekilde afet bölgesinin dışındaki hastanelere sevk edilenler olduğunu ifade etti.

Bu yaşananları yüzyılın afeti olarak nitelendiren Oktay, "Sosyal medyadan olsun veya farklı şekilde olsun bizim oralara kulak vererek bu işi yönetmemizden ziyade gerçekten bir ve beraber olup, dayanışma içerisinde olarak bu işin üstesinden gelmemiz gerekiyor. Destek ve sabırlarınız için, tüm sahada olan ekiplerimize ve emek veren tüm arkadaşlarımıza yürekten teşekkür ediyorum" diye konuştu.