Merkez Bankası’nın, bankalardaki döviz mevduatıyla ilgili düzenlemesi 1 Ocak 2023’te yürürlüğe giriyor. Bankalara mevduatın %60’ını TL, %40’ını döviz olarak tutma hedefi getirildi. Bu oranı tutturmayan bankaların, toplam mevduatın yarısını aşan dövizin %7’si kadar fazladan menkul kıymet tesis etmesi gerek.
Merkez Bankası, 18 Ekim’de aldığı kararla TL’ye destek için bankalara yeni bilanço hedefi koydu. Menkul Kıymet Tesisi Hakkında tebliğde yapılan değişiklik 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Liralaşma politikası kapsamında yapılan ve iki hafta sonra uygulaması başlayacak yeni düzenleme, bankalara mevduatın yüzde 60’ını TL, yüzde 40’ını döviz olarak tutma hedefi getiriyor.
HEDEFİ AŞMA MALİYETİ YÜZDE 7
Buna göre; bankalar, Türk Lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payını esas alan hedefe göre menkul kıymet (hazine bonosu) tesis edecek. Bu oranları tutturmayan bankalar, toplam mevduatının yarısını aşan döviz miktarının yüzde 7’si kadar fazladan menkul kıymet tesis etmek zorunda kalacak. Bankaların Türk Lirası mevduatı toplam mevduat içindeki payı; yüzde 50 ile 60 arasında olan bankalar ise aşan kısmın yüzde 2’si kadar ek maliyete katlanacak.
DÜZENLEME ETKİSİNİ GÖSTERDİ
Merkez Bankası’nın yabancı para mevduattan Türk Lirası mevduata dönüşümü desteklemek amacıyla Aralık 2021’de başlattığı liralaşma stratejisi sayesinde banka bilançolarındaki Türk Lirası payı artarken, döviz mevduatlarının payı 15 puan azaldı. İhtiyacından katbekat fazla döviz stoklayarak piyasaları bozan ve manipüle edenlerle mücadelede kapsamında iki ay önce alınan kararla, bankaların önden tedbirlerini alması sağlandı.
Bu kararın da etkisiyle bankalardaki mevduat dağılımı TL lehine hızla değişti. Merkez Bankası (MB) verilerine göre, 2 Aralık ile biten haftada bankalardaki döviz mevduatının payı uzun bir aradan sonra ilk kez yüzde 50’nin altına geriledi. 2 Aralık’la biten haftada bankalardaki toplam mevduat 8 trilyon 582 milyar lira oldu.
DÖVİZİN PAYI 64’TEN 49’A DÜŞTÜ
- Bu mevduatın 4 trilyon 287 milyar lirası döviz, 4 trilyon 295 lirası ise TL cinsi mevduat oldu. Böylece TL mevduatının payı yüzde 50,1’e yükseldi. Yılbaşında yüzde 64,5 olan toplam bankacılık sektörü mevduatı içindeki döviz payı ise yüzde 49,9’a geriledi.
DÖVİZDEN KAÇIŞI HIZLANDIRIR
Bankalardaki mevduat dağılımı TL lehine hızla değişirken dövizde kalmaya devam edenlerin kazancı iyice azaldı, hatta sıfıra yaklaştı. Bu durum dövizden kaçışı hızlandırdı. Son iki haftada bozdurulan döviz miktarı 10 milyar dolara yaklaştı. 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle birlikte dövize olan ilginin iyice azalması bekleniyor.
TL’YE DESTEK SÜRECEK
Finans piyasalarındaki havanın TL’yi destekleyecek şekilde sürdürülmesi için düzenleyici ve denetleyici kurumların kararlılığı dikkat çekiyor. Merkez Bankası ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) kural belirlerken, Hazine ve Maliye Bakanlığı da geliştirdiği politikalarla liralaşma stratejisini bu yılın geri kalanında ve 2023 yılında sürdürmeye kararlı.
