Afganistan’da yönetimi ele geçiren Taliban meşruiyet ararken, birçok ülkeyle temasa geçti. ABD, Çin, Rusya, İngiltere, Fransa, İran, Pakistan ve Türkiye, Taliban ile görüşmelere başladı. Avrupa’da ise atılacak adım konusunda fikir birliği sağlanabilmiş değil.
ABD, Taliban’ı diplomatik olarak tanıma konusunda olumlu sinyaller vermeye başladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, düzenlediği basın brifinginde, 31 Ağustos’tan sonra ABD’nin Afganistan’da diplomatik misyonunun çalışmaya devam edebilmesi noktasında görüşmelerini sürdürdüklerini belirtti. Bunun karşılıklı çıkarlarla ilgili bir durum olduğunu söyleyen Price, Taliban’ın tanınması konusunda ise bugün bir şey söylemenin doğru olmadığını ifade ederek, “Taliban’dan yapıcı açıklamalar duyduk fakat günün sonunda biz de uluslararası ortaklarımız da sözlere değil eylemlere bakacağız” dedi. ABD’li yetkilinin bu sözleri, Washington’ın Taliban’ı tanımaya şartlı olarak yeşil ışık yaktığı yönünde yorumlandı. Geçen hafta da CIA Başkanı William J. Burns, Taliban’ın iki numaralı ismi Abdülgani Birader’le Kabil’de gizli bir görüşme yapmıştı.
AVRUPA’DA GÖRÜŞ AYRILIĞI
Avrupa ülkeleri ise Taliban’la temas kurma konusunda görüş ayrılığı içerisinde. Fransız yetkililerin, Katar’ın başkenti Doha’da ve Afganistan’ın başkenti Kabil’de Taliban temsilcileriyle bir araya geldiği belirtildi. Fransa Dışişleri Bakanlığı, görüşmede “operasyonel temaslarda bulunduklarını” ve Kabil Havaalanı’ndaki durumu ele aldıklarını açıkladı. Fransa’nın, Taliban’ın iktidara gelmesinin ardından havaalanına taşıdığı elçilik binasını ise kapatmayacağı biliniyor. Daha önce Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği’nin Taliban’ı tanımadığını ve asla siyasi temas kurmadığını, sadece insanları kurtarmak için operatif temasları olduğunu açıklamıştı. Öte yandan Brexit ile Avrupa’dan ayrılan İngiltere de Afganistan için “çözüm bulmak” adına Taliban’la birlikte çalışabileceğini duyurmuştu.
DOSTLUK MESAJLARI
Taliban’ın 15 Ağustos’ta ülkeyi ele geçirmesinden sonra Çin tarafından yapılan ilk açıklamada, “Çin Halk Cumhuriyeti, Taliban ile ‘dostça ilişkiler’ geliştirmeye istekli” mesajı paylaşılmıştı. Yine Rusya’dan da benzer mesajlar gelmişti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Taliban’ın Kabil’de başkalarının görüşlerine saygılı olduklarını açıklamasını ve uygulamada da buna hazır olduklarını göstermelerini olumlu bir işaret olarak değerlendiriyoruz” ifadelerini kullanmıştı. İran, akaryakıt ihracatı anlaşması imzalayarak Taliban’ı “ticari” olarak tanıyan ilk ülke olurken, Pakistan ve Türkiye’nin de grupla görüşmeler gerçekleştirdiği biliniyor.
